Przyjmuje się umownie, że 31 sierpnia 1933 r., w miejscowości Biskupin w powiecie żnińskim odkryto pozostałości grodu kultury łużyckiej z VIII-VII w. p.n.e. Data tego odkrycia jest o tyle umowna, że obniżanie poziomu lustra wody w jeziorze nie odbyło się w ciągu jednego dnia. Był to długotrwały proces, a okoliczni mieszkańcy stopniowo okrywali skarby, kryjące się dotychczas na dnie. Dopiero miejscowy nauczyciel, Walenty Szwajcer, zaalarmowany przez swych uczniów, powiadomił prof. Józefa Kostrzewskiego z Poznania. Prace wykopaliskowe rozpoczęły się rok później, prowadzone przez kilka miesięcy rocznie do chwili wybuchu wojny. W latach 1939-1942 swoje badania prowadził specjalny niemiecki oddział SS-Ausgrabung Urstätt, starający się udowodnić germańskie pochodzenie ludów zamieszkujących te ziemie.
Cofnijmy się z pomocą artykułu Witolda Hensela „NAJWIĘKSZE WYKOPALISKO ŚWIATA” do grudnia 1936r. : wykopaliska trwają, pojawiają się pierwsze plany rekonstrukcji osady, a każde kolejne znalezisko jest argumentem w dyskusji naukowców o wyższości ludów prasłowiańskich nad pragermańskimi. („Rodzina Polska” nr 12,R.10, 1936 roku)